Uważność (mindfulness) coraz częściej pojawia się w rozmowach na temat zdrowia psychicznego i dobrostanu. Ale czy wiesz, że regularna praktyka uważności może wpływać na funkcjonowanie Twojego mózgu i poprawiać poczucie równowagi – zarówno emocjonalnej, jak i fizycznej? Oto, jak działa Twój mózg, gdy praktykujesz uważność.
Jak uważność zmienia Twój mózg?
Praktyka uważności, czyli świadomego i nieosądzającego skupiania uwagi na chwili obecnej, prowadzi do konkretnych zmian w mózgu. Te zmiany wynikają z neuroplastyczności, czyli zdolności mózgu do adaptacji i tworzenia nowych połączeń neuronalnych.
Wpływ na kluczowe obszary mózgu:
Kora przedczołowa: Regularna praktyka uważności wzmacnia ten obszar, który odpowiada za podejmowanie decyzji, samokontrolę i regulację emocji. Silniejsza kora przedczołowa pozwala zachować równowagę psychiczna w trudnych sytuacjach.
Ciało migdałowate: Uważność zmniejsza aktywność tego obszaru, który odpowiada za reakcje stresowe i lęk. Rezultat? Mózg staje się bardziej odporny na impulsywne reakcje i napięcia.
Hipokamp: Praktyka uważności wzmacnia hipokamp, kluczowy dla pamięci i zarządzania stresem. Zdrowszy hipokamp to lepsza zdolność do radzenia sobie z napięciem i stresującymi sytuacjami.
Uważność a równowaga emocjonalna
Równowaga emocjonalna to zdolność do zauważania, rozumienia i regulacji swoich emocji. Uważność wspiera ten proces w kilku kluczowych aspektach:
Regulacja emocji: Wzmacniając korę przedczołową, ułatwia kontrolę nad emocjami i reakcjami.
Redukcja stresu: Niższa aktywność ciała migdałowatego zmniejsza intensywność negatywnych emocji, takich jak złość czy lęk.
Większa samoświadomość: Rozwijasz zdolność do zauważania swoich myśli i emocji bez ich oceniania, co prowadzi do lepszego zrozumienia siebie i swoich potrzeb.
Uważność a równowaga fizyczna
Chociaż równowaga fizyczna wydaje się bardziej mechaniczna, mózg odgrywa kluczową rolę w jej utrzymaniu. Oto, jak uważność wspiera Twoje ciało:
Móżdżek: Odpowiada za koordynację ruchów i równowagę ciała. Regularne praktykowanie uważności (np. poprzez jogę lub medytację w ruchu) poprawia świadomość ciała i stabilność postawy.
Układ przedsionkowy: Znajdujący się w uchu wewnętrznym, współpracuje z móżdżkiem i korą mózgową, by utrzymać równowagę. Praktyki uważności, które angażują ruch i świadomy oddech, wspierają jego funkcjonowanie.
Dlaczego uważność wspiera poczucie równowagi?
Uważność zmniejsza dysproporcję między układem współczulnym (odpowiedzialnym za reakcję stresową) a przywspółczulnym (odpowiedzialnym za relaks). Dzięki temu:
Umysł lepiej radzi sobie z wyzwaniami.
Łatwiej zauważyć własne potrzeby i granice.
Równowaga emocjonalna i fizyczna staje się bardziej naturalnym stanem.
Kilka przykładów jak praktykować uważność na co dzień:
Medytacja oddechu: Skup się na oddechu przez kilka minut dziennie. Możesz liczyć wdechy lub po prostu obserwować, jak powietrze przepływa przez Twój nos.
Skanowanie ciała: Świadomie zauważaj odczucia w różnych częściach ciała, zaczynając od stóp, aż po czubek głowy.
Chwila obecności: Podczas codziennych czynności, takich jak jedzenie czy chodzenie, skupiaj się na tym, co robisz, zamiast na „automatycznym pilocie”.
Poćwicz z trenerem uważności lub terapeutą: Istnieje wiele ciekawych metod trenowania uważności, przy których wsparcie drugiej osoby może być pomocne
Aktywuj swoje zmysły: poświęć chwilę na zarejestrowanie wszystkimi zmysłami świata, który cię otacza. Zobacz, usłysz, posmakuj, powąchaj, dotknij.
Chcesz lepiej radzić sobie z emocjami? Poćwiczmy to razem: www.znanylekarz.pl/malgorzata-gorecka-6
Bibliografia:
Goleman, D., & Davidson, R. J. (2017). Trwała przemiana. Co nauka mówi o tym, jak medytacja zmienia Twoją osobowość, umysł i ciało. Wydawnictwo Mind.
Kabat-Zinn, J. (2005). Gdziekolwiek jesteś, bądź. Wydawnictwo Czarna Owca.
Tang, Y.-Y., Hölzel, B. K., & Posner, M. I. (2015). The neuroscience of mindfulness meditation. Nature Reviews Neuroscience, 16(4), 213–225. https://doi.org/10.1038/nrn3916
Hölzel, B. K., et al. (2011). Mindfulness practice leads to increases in regional brain gray matter density. Psychiatry Research: Neuroimaging, 191(1), 36–43. https://doi.org/10.1016/j.pscychresns.2010.08.006
Comments